Chuyện thứ 1: “Nên làm nBV và nuôi ong dú”
Trước ngày về hưu sớm, một đồng chí nhắn tin hỏi sếp mình: “Lm j khi vh hả S?” (Làm gì khi về hưu hả Sếp?), người sếp nhắn lại rằng: “Lm j tùy cậu, nên lm nBV và nuôi ong dú”. Một thời gian sau, người sếp ghé thăm nhà “lính cũ”. Nhấp ngụm trà người sếp muốn sặc khi “vợ lính” cho biết: “Nhà em nghe sếp nên đang làm bảo vệ, cũng gần về đến rồi sếp ạ”. Người sếp dằn vội chén trà, giận run bắn người, cầm điện thoại gọi cho người cũ: “Cậu về ngay tôi bảo!…”, phần sau của câu chuyện chắc mọi người đoán được rồi nhỉ.
Đây là câu chuyện có thật của hai người khá thân với mình, cả hai hiện đã về hưu và đang làm nông bền vững (đó chính là ba chữ viết tắt “nBV” mà trước kia bị hiểu lầm là “người bảo vệ” đó, cái giá của viết tắt rồi hiểu sai là vậy).
Mình đã từng coaching (tạm dịch là “tư vấn – huấn luyện”) cho những người thích làm nBV, chính xác là làm “nông Bền Vững” nhé! Có người còn nghĩ nBV là “nghèo Bền Vững” nữa cơ! Viết tắt thì hay suy diễn gây hiểu lầm lắm!
Làm nông bền vững cần ưu tiên nông nghiệp tuần hoàn, không cần vốn lớn. Nên tận dụng “tài nguyên” sẵn có trong vườn nhà hoặc trên đất người khác (nghe sai sai nhưng đúng với những người đang nuôi chim yến và ong dú).
Nuôi ong dú là một cách làm nông bền vững, vì sao?
Vì ong dú có nhiều ưu điểm, phù hợp để nhân nuôi số lượng lớn làm kinh tế nông nghiệp sạch. Mình đã tư vấn cho nhiều người: Bên cạnh việc dùng phân hữu cơ và thuốc sinh học với cây trồng. Nên nuôi ong dú để cạnh tranh nguồn thức ăn và nuôi kiến vàng để làm thiên địch với sâu rầy có hại. Đó là cách tăng năng suất tạo trái, tận dụng được nguồn hoa thu mật, vừa tăng thu nhập vừa có nông sản sạch để tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Làm nông nghiệp tuần hoàn cần chú trọng vấn đề chi phí trước khi nghĩ đến đầu ra, chi phí CÀNG ÍT CÀNG TỐT. Ví dụ nuôi con gì không phải cho ăn hoặc ăn ít, ăn đồ sẵn có, ăn phụ phẩm cây trồng và tóm lại là ăn gì KHÔNG MẤT TIỀN MUA là được.
Với cây trồng thì cần ít công chăm và phải DỄ TRỒNG (theo địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng đang có). Tóm lại nên trồng các loại cây dễ sống, chi phí thấp, nhiều hoa trái, mau thu hoạch, rồi nuôi con gì chỉ ăn mỗi cỏ cây hoa lá tự trồng,…
Nên làm cái hồ chứa nước tưới cho cây chứ đừng bơm từ giếng trực tiếp, hồ nên thả các loại cá chỉ ăn “thực vật” sẵn có, sau đó dùng phân vật nuôi kết hợp với phân cá và phụ phẩm cây trồng hoai mục để bón tưới cho cây, nếu cây vừa “ăn organic” vừa “uống sạch” được như thế thì sẽ luôn tươi tốt, hoa trái quanh năm.
Làm nông nghiệp tuần hoàn đừng quên ong dú!
Vì rằng:
+ Ong dú không có ngòi đốt nên không thể châm chích phá hoại hoa màu.
+ Ong dú nhỏ nên có thể thụ phấn tốt cho các loại cây trồng.
+ Ong dú không ăn đường, chỉ ăn phấn hoa, mật hoa và mật nách lá non.
+ Mật ong dú thơm ngon, tốt cho sức khỏe nhờ có tính dược liệu cao.
+ Nuôi ong dú lợi nhuận cao vì không tốn chi phí cho ăn và công chăm.
=> Trong nông nghiệp tuần hoàn, chi phí càng ít thì càng dễ đầu tư sản xuất, dễ cạnh tranh và tối ưu lợi nhuận, lúc đó lo đầu ra sẽ dễ dàng hơn.
Một lưu ý nữa là đừng đầu tư dàn trải mà nên “tận thu” kết hợp, ví dụ trồng cây dâu tằm ăn trái có thể bán cây giống, bán trái tươi, bán mứt, rượu, bonsai,… rồi làm điểm check in, camping, rồi làm cafe, ẩm thực và bán các dịch vụ đi kèm trong vườn dâu ấy. Nếu nuôi thêm ong dú thì vừa tăng năng suất tạo trái, vừa có mật ong dú để dùng. Nếu nuôi nhiều ong dú thì không cần quan tâm thu nhập từ vườn dâu luôn, thật đó!
“Nên làm nBV và nuôi ong dú” là vậy đó, chúc mọi người vui khỏe!
Nguyễn Thanh Bình – Zalo 0908.125252
Chuyện thứ 2: “Nghĩ lớn và làm lớn”.
Đây là câu chuyện bên lề, không liên quan về ong dú: Một lần trò chuyện với đứa bạn về thẻ vàng nhập cư của ông Trump. Chuyện tưởng chẳng liên quan đến bạn mình, nào ngờ nó bảo đang tìm mua cái thẻ ấy. Mình bảo nó “5 triệu USD chứ ít gì, hơn trăm tỷ đó, mày mơ à?”. Rồi nó vặn lại: “Không phải mơ, là thật đấy, tao đang nghĩ lớn và làm lớn!”.
Nó chỉ lấp lững hai từ “nghĩ lớn”và “làm lớn”, hỏi thêm nó cũng chẳng nói gì. Có thể, nó không muốn nói vì nghĩ nông dân như mình sao biết “nghĩ lớn”. Có thể với bạn mình, khi đã đủ “1-2-3-4” thì nó còn mơ xa. Với nhiều người chỉ cần có “1 vợ/chồng – 2 con – nhà 3 lầu – xe 4 bánh” là quá ổn rồi.
Thật ra, chuyện nghĩ lớn hay làm lớn không hẳn vậy. Bởi một giáo sư nước ngoài đã từng khuyên sinh viên ngoại thương tụi mình 3 điều rằng:
–1. Hãy siêng đọc sách (Để hiểu nhiều, bởi thời đó không có Google hay Facebook gì cả).
–2. Hãy nghĩ lớn (Tức nghĩ đến những gì có thể vượt qua khỏi giới hạn thông thường).
–3. Hãy làm lớn (Nghĩa là hãy làm điều gì to lớn có ích cho bản thân, gia đình và xã hội).
Như vậy, người nghĩ ra và bán cái thẻ ấy chính là đã “nghĩ lớn và làm lớn” (vì có thể thu nhiều tỷ đô về cho nước nhà,…), còn người mua cái thẻ ấy thì không hẳn, có thể bạn mình nhầm.
Có thể ví dụ để rõ hơn về “nghĩ lớn và làm lớn” như thế này:
+ Khi xưa (năm 1903), hai anh em nhà Wright dám nghĩ đến ngày con người được bay trên bầu trời. Họ đã làm con diều lớn gắn động cơ để chế tạo và dần hoàn thiện chiếc máy bay đầu tiên. Đó là một ví dụ rõ nhất về “nghĩ lớn và làm lớn”.
+ Ngày nay (năm 2024), Arab Saudi đang tiến hành xây thành phố thẳng (The Line) trên sa mạc. Một thành phố dự kiến dài 170km, cao 500m và rộng 200m. Điều đó chứng tỏ có rất nhiều người đang “nghĩ lớn và làm lớn”.
Hay nói một cách dễ hiểu hơn, khi thấy nhiều học sinh phải lội suối đến trường. Nếu bạn nghĩ đến việc sẽ làm một cây cầu – Đó đã là “nghĩ lớn”. Rồi khi bạn bắt tay vào kế hoạch và huy động nguồn lực để làm cầu – Đó đã là “làm lớn”, chỉ đơn giản thế thôi!
Thực tế rất nhiều người không bao giờ dám “nghĩ lớn và làm lớn”, dù có nhiều cơ hội. Bởi “tâm lý sợ” là bản năng để con người tồn tại (sợ đói, sợ khổ, sợ thua, sợ thiếu,…). Khi sợ (mất công, tốn tiền, hay rủi ro các kiểu) thì sẽ không dám làm. Nếu vượt qua nỗi sợ thì họ thường cân nhắc đến lợi ích cá nhân vì “tâm lý sở hữu”. (Được mất – Hơn thua). Ví dụ đa phần mọi người muốn “tích sản” cho riêng mình, cuối cùng là để lại cho con cháu. Còn người cho đi 99% tài sản như Bill Gates thì vô cùng hiếm, phải không? Hay bởi vì ông ấy quá giàu nên vô tư cho? (Không phải vậy).
Cần hiểu đúng về “nghĩ lớn và làm lớn”
Quay lại vấn đề cái thẻ vàng. Khi có hơn trăm tỷ thì ai đó sẽ cố tìm mua cái thẻ “lưu trú” hay “định cư” gì đấy. Chứ ít ai bỏ ra để làm cầu hay xây trường cho xã hội, cụ thể là cho quê hương mình. Ngày ấy, có một khách hàng (về cảnh quan) chia sẻ với mình rằng: “Anh già rồi, cả đời phấn đấu mà chưa ra cơm cháo gì! Chú còn trẻ, ráng kiếm nhiều tiền để làm một cái gì đó để lại cho đời, ví dụ xây một ngôi trường, làm một cái thư viện, hay thậm chí làm một cái nghĩa trang sinh thái chẳng hạn”.
Đó là lần đầu tiên mình nghe qua từ “nghĩa trang sinh thái”. Chưa hình dung nghĩa trang ấy sẽ như thế nào. Có thể vị khách đó đã “nghĩ lớn” về điều đó, đã định “làm lớn” cái nghĩa trang sinh thái ấy mà chưa có cơ duyên thực hiện.
Vậy vấn đề là gì? Muốn “nghĩ lớn” và “làm được việc lớn” thì phải có nhiều tiền, tức làm sao để “dân giàu” trước đã. Khi có nhiều người giàu thì đất nước chắc chắn sẽ mạnh thôi. Giống như người ta đang bỏ rất nhiều tiền và tâm huyết để xây The Line vậy đó.
Vậy giải pháp là gì?
Bài toán “dân giàu” luôn mang nhiều thách thức. Hiện cả nước đang chung tay thay đổi để vươn mình. Rất nhiều người đang vui vì điều đó, nhưng cũng không ít người đang gặp khó khăn. Nhiều người về hưu sớm đang gặp khó về công việc và thu nhập. Mong rằng họ sẽ mạnh dạn “nghĩ lớn và làm lớn”. Giống câu nói tuyệt vời của một tiền bối yêu nông nghiệp rằng: “Làm tốt hơn những gì đang tốt, làm đúng cái đang bị sai, làm có cái chưa có, tạo ra giá trị cho cộng đồng và xã hội”.
Riêng về nông nghiệp, nói về giải pháp hỗ trợ người dân thoát nghèo thì… hơi khó. Vì nông nghiệp ở nước ta còn nhiều bất cập, thiếu cánh đồng mẫu lớn. Đa số với nông dân mỗi nhà đang sở hữu mỗi mảnh ruộng vườn. Khi bờ bao chi chít thì làm sao cơ giới hóa và tăng năng suất được? Khi ruộng cao ruộng thấp thì bên ngập úng – bên thiếu nước là chuyện… bình thường. Khi kẻ trồng cam – người trồng quýt với số lượng nhỏ thì bán cho ai? Khi nhà này đang phun thuốc còn nhà kia đang thu hái thì hỏi sao mà SẠCH được,…
Mình đã dành nhiều thời gian nghiên cứu về nhân đàn ong dú chỉ mong có thật nhiều tổ giống. Khuyến khích nông dân NUÔI ONG DÚ để làm nông nghiệp sạch, tức không dùng phân thuốc độc hại với cây trồng. Khi có NÔNG SẢN SẠCH (thật) thì sẽ có SỨC MUA và NIỀM TIN tiêu dùng. Chứ kiểu “Cây ăn không bán và cây bán không ăn” thì nguy lắm! Người trồng không dám ăn thì ai dám mua?
Cần nói một chút về tiềm năng của ong dú:
Ong dú nhiều ưu điểm vậy mà rất ít người tin, đa phần cứ e ngại đầu ra khi nuôi nhiều. Bởi vậy mình đã nói nhiều về đề tài TẬN DỤNG NGUỒN HOA ĐỂ NUÔI ONG DÚ. Rồi đi “truyền bá” khắp nơi, từ Hội Nghị Sáng Kiến Mekong đến những người tham quan trang trại khi tìm hiểu về ong dú. Khi chưa ai tin về tiềm năng của ong dú thì mình vẫn đang… cắm cúi nhân đàn. Lúc rảnh mình lại viết chỉ để mong có người dám “nghĩ lớn và làm lớn” với ngành ong dú.
Mình tự tin (dám nghĩ) ong dú sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Đặc biệt với người đang làm nông sản sạch hoặc có địa lợi ven rừng. Giúp họ tận dụng nguồn phấn hoa, mật hoa và mật nách lá trong nông lâm nghiệp. Nuôi ong dú gần như 100% thu lợi vì không tốn chi phí cho ăn và công chăm. Nếu nuôi ít thì có mật sạch để dùng, còn nuôi nhiều thì sẽ có mật ong dú bán để tăng thu nhập, nhiều nữa thì mang đi xuất khẩu để thu ngoại tệ cho nước nhà.
Một ví dụ về tận dụng nguồn hoa nuôi ong dú:
Những ai đang trồng dừa có thể hiểu được bài toán này: ví dụ 1 cây dừa có thể cho thu nhập 1 triệu/năm => Vậy mỗi hecta dừa nếu trồng 300 cây sẽ có bình quân 300 triệu/năm => Nếu nuôi thêm 1000 tổ ong dú trên mỗi hecta dừa sẽ thu được bình quân 1000 lít mật/năm và sẽ cho thu nhập bao nhiêu? Với giá mật ong dú chỉ tính 1 triệu/lít thì đã có thêm 1 tỷ đồng/năm, đúng không?
Thử nghĩ, tổng diện tích dừa toàn tỉnh Bến Tre năm 2023 là hơn 78 nghìn ha. Mỗi hecta dừa có thể nuôi 1.000 tổ ong dú. Tức riêng diện tích dừa ở Bến Tre nuôi được 78 triệu tổ, có thể thu 78 triệu lít mật/năm. Nếu giá mật ong dú (xuất khẩu) khoảng 50 USD/lít thì nông dân Bến Tre có thêm 3,9 tỷ USD/năm. Nguồn thu này gần bằng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của cả nước. Nhưng nuôi ong dú nhàn hơn, dễ làm và dễ nhân rộng hơn. Đồng thời người nông dân nghèo ít vốn vẫn làm được. Không giống trồng sầu riêng vì “cây nhà giàu” luôn cần quỹ đất và số tiền đầu tư lớn.
Tiềm năng ong dú cho kinh tế nông nghiệp nước nhà:
Như đã nói ở trên, giờ ai giỏi toán thì tính hộ mình nhé! Bình quân 1 hecta phủ xanh trong nông lâm nghiệp vườn rừng có thể nuôi 1000 tổ ong dú, vậy thì từ Đà Nẵng đến Cà Mau có thể nuôi được bao nhiêu tổ? Rồi thu được bao nhiêu mật hằng năm? Cơ hội sẽ mang về bao nhiêu tỷ USD cho nước nhà?
Hehe, nghe điệp khúc giống với mấy đứa (“đào lửa”) đang chỉ cách kiếm tiền hay chỉ cách làm giàu “trên mây” ấy nhỉ!
Nghĩ lớn và làm lớn là vậy – Đó cũng là lý do trang trại chỗ mình hiện không bán lẻ tổ giống, chỉ để hợp tác nhân đàn ong dú. Hi vọng sẽ sớm có nhiều tổ giống để triển khai cho người nông dân làm nông sản sạch, cũng có thể hợp tác với nhà dân ven rừng để thu mật sạch đa hoa, hoặc liên kết với đội bảo vệ rừng hay công nhân cạo mũ cao su để tăng thu nhập cho họ cũng như cho chính mình (nếu có nhiều tổ giống).
Đó sẽ là cơ hội cho mọi người cùng thắng (Win-Win). Thực tế rằng, cơ hội “nghĩ lớn và làm lớn” này phải có nhiều người đủ TÂM & TẦM hợp lực, chứ một mình e là không dễ.
Vì sao mình khuyến khích mọi người nuôi ong dú?
Vì ong dú có lợi cho cây trồng, phù hợp làm nông nghiệp sạch và làm kinh tế. Nuôi ong dú thì không thể phun xịt thuốc BVTV độc hại ảnh hưởng đất, nguồn nước và môi trường. Khuyến khích mọi người làm nông nghiệp sạch khi dùng phân hữu cơ và thuốc sinh học với cây trồng. Nên nuôi ong dú để cạnh tranh nguồn thức ăn và nuôi kiến vàng để làm thiên địch với sâu rầy có hại. Vừa tăng năng suất tạo trái, tận dụng nguồn phấn hoa, mật hoa và mật nách lá non. Vừa có mật để tăng thu nhập vừa có nông sản sạch để tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Với người nuôi ong dú giải trí thì có trải nghiệm, có mật sạch để dùng hay biếu tặng. Với người nuôi kinh doanh thì có nguồn thu khá lớn từ bán tổ giống và bán mật ong dú. Với nông nghiệp thì ong dú không có ngòi đốt nên không thể châm chích phá hoại hoa màu. Với lâm nghiệp thì ong dú có thể thụ phấn tốt cho cây rừng, ổn định môi trường sinh thái. Với ẩm thực hay y tế thì mật ong dú tốt cho sức khỏe, nhờ có tính dược liệu cao. Về kinh tế thì nuôi ong dú lợi nhuận lớn, vì không tốn chi phí cho ăn và công chăm.
Vấn đề thực tế là:
Trước đây làm nông nghiệp VAC là một trong những hình thức “nằm ngủ tiền vẫn đẻ”. Bên cạnh những việc như đầu tư đất, cho vay, chơi chứng khoán, tiền điện tử, gởi tiết kiệm,… Nhưng thời thế đổi thay, những con ăn cỏ giờ chuyển qua ăn cám, cây trồng ngày xưa “ăn đất” giờ thì “ăn phân thuốc”. Làm ít thì thu không đủ bù chi, làm nhiều có khi vật nuôi cây trồng còn ăn luôn… “sổ đỏ”. Còn buôn đất thì… đã qua thời “Làm cả đời không bằng tiền lời lô đất” rồi mọi người nhé! Mấy thứ khác thì có thể rủi ro hay lên xuống khó lường.
“Ong dú chỉ ăn đồ miễn phí nên chẳng việc gì phải nghĩ!”, đó phấn hoa, mật hoa và mật nách lá trong nông lâm nghiệp vườn rừng. Nuôi ong dú thì chẳng phải làm gì, cứ để đó và 6 tháng dành 1 ngày để lấy mật. Đó mới là “Làm chơi ăn thật”, hay “1 vốn 4 lời”. Ai biết thêm kỹ thuật nhân đàn ong dú từ 1 tổ thành 12 tổ thì còn lời hơn. Cách chia đàn ong dú mình đã nói chi tiết trong những bài viết trên Google và Facebook.
Đôi điều chia sẻ với mọi người:
Có thể nhiều người chưa tin, vì nhân đàn ong dú từ 1 tổ thành 12 tổ/năm không dễ. Bởi “chắc” kiểu lấy tổ đủ mạnh để chia 2, rồi chờ lấy 2 chia 4 mà vẫn “hên xui”. Loại thùng “2 cửa, 2 tầng” bên mình có thể rút ngắn thời gian chia đàn chưa đầy 1 phút. Tức chỉ mất thời gian với 1 thao tác đơn giản, tránh rủi ro thất bại sau chia tách đàn. Chi tiết của thùng gỗ và kỹ thuật chia đàn tạm thời xin phép chưa “bật mí” nhé! Chỉ chia sẻ, hướng dẫn chi tiết và “thực chiến 4 giờ” với người tâm huyết nuôi số lượng lớn. Vì nuôi số lượng lớn mới tận dụng được nguồn thức ăn MIỄN PHÍ trong nông lâm nghiệp vườn rừng.
Hãy nhân đàn ong dú số lượng lớn để thu mật sạch đa hoa làm kinh tế. Đó là cách duy nhất để tăng nhanh số lượng tổ giống cho mọi người. Thúc đẩy phát triển ngành ong dú để tăng vùng trồng nông nghiệp sạch. Gia tăng niềm tin về mật ong và nông sản sạch cho người tiêu dùng. Hướng đến tăng sức mua nông sản cho nông dân ở thị trường trong nước. Cuối cùng là tăng kim ngạch xuất khẩu để thu ngoại tệ về cho nông dân và cho nước nhà.
Anh chị nào đang có ý định hoặc đã về hưu sớm nếu vẫn còn “nhiệt” thì tranh thủ “chiến” nhé! Rất ủng hộ những người tiên phong!
Xin chúc mọi người sức khỏe và nhiều niềm vui trong cuộc sống!
Với loại thùng gỗ “2 cửa 2 tầng” và kỹ thuật nhân đàn mỗi tổ thành 12 tổ/năm, trang trại chuyên nhân đàn và nuôi số lượng lớn cho khách hàng với 2 hình thức sau:
–1. Khách cần số lượng tổ giống lớn, kinh nghiệm nuôi, cách làm thùng gỗ và kỹ thuật nhân đàn. Mỗi hợp đồng 800 tổ, giá 525.000đ/tổ, sau 10 tháng khách có tổ giống mạnh để mang về.
–2. Khách cần đầu tư thì trang trại sẽ nhân đàn rồi bán tổ giống và khai thác mật để chia lợi nhuận. Mỗi hợp đồng 500 triệu, hợp tác lâu dài, lợi nhuận trả khách 250 triệu/năm.
Trang trại có diện tích 3ha trong vùng nuôi an toàn 300ha ở Bình Chánh, TP.HCM. Anh chị em có nhu cầu tham quan hay trao đổi, vui lòng liên hệ trước qua Zalo 0908.125252 để trang trại sắp xếp công việc và gởi vị trí nhé, rất hân hạnh đón tiếp mọi người. Nguyễn Thanh Bình.
https://ongdutinhthan.blogspot.com/2021/01/nuoiongdu.html
